vrijheidsstrijd

Vrijheidsstrijd is een Nederlandse term die wordt gebruikt om een politiek of sociaal proces te beschrijven waarin een groep streeft naar vrijheid, zelfbeschikking of fundamentele rechten. Het begrip wordt toegepast op onafhankelijkheidsbewegingen, antikoloniale campagnes, emancipatie van onderdrukte groepen en bredere democratische hervormingen. In historiografie en politiek discours wordt vrijheidsstrijd vaak gepositioneerd als een legitieme reactie op onderdrukking of bezetting.

De term wordt zowel voor gewapende conflicten als voor niet-gewelddadige verzet gebruikt. In historiografie en politiek debat verwijst vrijheidsstrijd soms naar een combinatie van militaire, diplomatieke en maatschappelijke actiemethoden, zoals protest, burgerlijke ongehoorzaamheid en internationale lobbying.

Historische voorbeelden die in het Nederlands wel als vrijheidsstrijd genoemd worden, zijn onder meer de onafhankelijkheidsstrijd van de Nederlandse Republiek tegen Spanje in de 16e-17e eeuw (Tachtigjarige Oorlog), antikoloniale bewegingen wereldwijd, de strijd tegen apartheid in Zuid-Afrika, en verzetsbewegingen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In hedendaagse context kan vrijheidsstrijd ook verwijzen naar mensenrechtenbewegingen, democratisering en nationale zelfbeschikking. De term is echter niet eenduidig: wat de één een vrijheidsstrijd noemt, kan door anderen als extremisme of terrorisme worden gekwalificeerd, afhankelijk van perspectief en interpretatie.

Zie ook: zelfbeschikking, dekolonisatie, burgerrechtenbewegingen, bevrijdingsbewegingen.