vervanger

Vervanger is een Nederlands zelfstandig naamwoord dat verwijst naar iemand of iets dat tijdelijk of permanent de plaats inneemt van een andere persoon of zaak. Het woord is opgebouwd uit het voorvoegsel ver- en vanger, wat aangeeft dat iemand de plaats inneemt.

In dagelijks taalgebruik verschijnt het wanneer iemand bij afwezigheid, ziekte, pensioen of vertrek door iemand anders wordt vervangen. Voorbeelden: een vervanger voor een zieke collega, een vervanger in een productieproces, of een vervanger in een vergaderroutine.

In de sportwereld wordt ook wel gesproken van een vervanger, maar vaker gebruikt men invaller of substituut voor de speler die tijdens een wedstrijd de andere speler vervangt.

In formele contexten kan plaatsvervanger of afgevaardigde specifieker zijn; vervanger is breed toepasbaar. In organisaties kan een vervanger tijdelijk taken overnemen, terwijl bij structurele vervanging een nieuwe positie wordt ingericht.

Synoniemen omvatten substituut, plaatsvervanger en invaller in de juiste context. Verandert de betekenis afhankelijk van context en duur van de vervanging; in technische zin kan een vervanger ook een reserveonderdeel zijn dat een defect vervangt.