vergeeflijk

Vergeeflijk is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat betekent dat iets vergeving kan krijgen of vergevingswaardig is. Het wordt gebruikt om fouten, misstappen of lichte delicten te beschrijven die als acceptabel of vergeefbaar worden gezien in morele of sociale zin. Het woord kan zowel in alledaagse taal als in religieuze of ethische contexten voorkomen.

De term is afgeleid van het werkwoord vergeven, met het achtervoegsel -lijk dat een eigenschap of kenmerk aanduidt. Het tegenovergestelde is onvergeeflijk, dat verwijst naar iets wat niet vergeven kan worden of zwaar en onschuldig wordt geacht.

Gebruik en nuance: vergeeflijk verwijst meestal naar fouten die relatief gering zijn of waarvoor iemand verontschuldigingen kan aanbieden en vergeving kan volgen. In sommige contexten kan de mate van vergeeflijkheid afhangen van omstandigheden, herhaling of intentie. Het gebruik ervan kan formeler zijn in discussies over moraal, recht of schuld, maar komt ook voor in dagelijkse gesprekken.

Verwante termen zijn onder meer vergeving (het proces van vergeving) en vergiffenis (een oudere of variantenvorm van vergeving). Onvergeeflijk is het meest directe antoniem. Vergeeflijk is daardoor een flexibeler, contextafhankelijk begrip dan strikt juridisch of ethisch vastgestelde grenzen.