verantwoordingsreden

Verantwoordingsreden is een reden of toelichting die iemand geeft om verantwoording af te leggen voor een besluit, handeling of beleidsuitkomst. Het begrip wordt vooral gebruikt in openbare besturing, organisatieadvies en corporate governance, waar actoren verantwoording verschuldigd zijn aan burgers, aandeelhouders of toezichthouders.

Bij overheden en organisaties wordt verwacht dat verantwoordingsredenen onderbouwd zijn met feiten, gegevens en eventueel alternatieven. Ze vormen de inhoud van verantwoording, verslagen of jaarverslagen en dienen transparantie en legitimatie van besluiten te waarborgen. De nadruk ligt op de begrijpelijke en controleerbare onderbouwing van wat er is gedaan of nagestreefd.

Het verschil tussen verantwoording en verantwoordingsreden is subtiel: verantwoording is het bredere proces van aansprakelijkheid en uitlegbaarheid, terwijl de verantwoordingsreden de specifieke onderbouwing aangeeft die in dat proces wordt gegeven. Een goede verantwoordingsreden combineert feitelijke resultaten, verantwoorde afwegingen en relevante context.

Toepassingsvoorbeelden zijn onder meer: bij een gemeentebegroting kunnen verantwoordingsredenen worden gegeven voor uitgaven die afwijken van het budget; in een bedrijfsjaarverslag kan de organisatie de redenen verklaren waarom bepaalde doelstellingen niet zijn gehaald of waarom risicobeheersmaatregelen zijn aangepast. Het begrip stimuleert transparante en verantwoorde besluitvorming.