vandalisme

Vandalisme is het opzettelijk beschadigen, vernielen of ontheiligen van eigendom dat niet van de dader is, of van publiek bezit, zonder toestemming. Het omvat onder meer graffiti en het beschadigen van muren, voertuigen, ramen, kunstwerken en infrastructuur, evenals brandstichting en het opzettelijk onbruikbaar maken van voorwerpen. Hoewel graffiti soms als kunst wordt gezien, is vandalisme doorgaans illegaal wanneer het zonder toestemming gebeurt.

De term vandalisme stamt uit de 18e eeuw en werd ingevoerd door Europese schrijvers die verwijzen naar de Gamelijke volksmythen over de Vandalen. Het woord heeft daardoor een historisch label gekregen voor opzettelijke vernieling van eigendom, los van of dit kunstzinnige uitingen betreft.

Motieven voor vandalisme variëren. Politiek of sociaal protest kunnen een rol spelen, net als boosheid, vandalisme-as-criminaliteit of thrill-seeking. Ook misdaadnetwerken, sociale uitsluiting en gebrek aan toezicht in bepaalde gebieden kunnen bijdragen. In sommige gevallen heeft vandalisme economische gevolgen voor slachtoffers en gemeenten, en kan het de veiligheid en aantrekkelijkheid van openbare ruimten verminderen.

Wettelijke aspecten en bestrijding verschillen per rechtsstelsel, maar vandalisme is in veel landen een strafbaar feit. Strafen variëren van boetes en taakstraffen tot gevangenisstraf, afhankelijk van de aard van de schade, het doelwit en de omstandigheden. Vervolgens kan restitutie aan slachtoffers worden opgelegd.

Preventie en respons richten zich op verbeterde stedelijke planning en beveiliging (verlichting, toezicht), snelle verwijdering van beschadigingen, en initiatieven voor buurtbetrokkenheid en legale kunstruimtes. Educatie en rehabilitatie van daders dragen bij aan lange-termijnpreventie.