transactiedatabase

Een transactiedatabase is een database die speciaal is ontworpen voor het beheren van transacties: opeenvolgende bewerkingen die als één ondeelbare eenheid moeten worden uitgevoerd om de integriteit van de gegevens te waarborgen, ook bij fouten of gelijktijdige toegang. Transacties in zo’n database volgen doorgaans de ACID-principes: atomiciteit, consistentie, isolatie en duurzaamheid.

Atomiciteit betekent dat alle bewerkingen in een transactie als één geheel worden uitgevoerd; bij een fout wordt niets toegepast. Consistentie houdt in dat de database na afloop van een transactie in een geldige toestand verkeert. Isolatie zorgt ervoor dat gelijktijdige transacties elkaar niet beïnvloeden. Duurzaamheid garandeert dat eenmaal gecommitteerde wijzigingen behouden blijven, ook bij storingen.

Concurrency control maakt gelijktijdige bewerkingen mogelijk zonder dat inconsistenties ontstaan. Veel systemen bieden isolatieniveaus zoals READ UNCOMMITTED, READ COMMITTED, REPEATABLE READ en SERIALIZABLE, met trade-offs tussen performance en data-integriteit. Een belangrijk mechanisme is het transactioneel loggen: write-ahead logging registreert wijzigingen voordat ze doorgevoerd worden en maakt herstel na een crash mogelijk. Bij commits worden veranderingen permanent, bij rollbacks teruggedraaid.

Voor gedistribueerde transacties bestaat vaak ondersteuning voor two-phase commit; in moderne microservices-omgevingen worden ook compensatiepatronen (sagas) toegepast om garanties over meerdere systemen te bewerkstelligen.

Toepassingsgebieden zijn onder meer financiële systemen, voorraadsystemen en order- of reserveringsverwerking. Transactiedatabases zijn meestal relationeel (zoals PostgreSQL, Oracle) maar ook NoSQL-systemen bieden transacties met verschillende niveaus van garanties.

Samenvattend levert een transactiedatabase betrouwbare, consistente en fouttolerante verwerking van transacties, met solide mechanismen voor recovery en foutafhandeling.