terugzetten

Terugzetten is een Nederlands werkwoord met de kernbetekenis: iets terug op zijn plek zetten of herstellen naar een eerder stadium. Het prefix terug- geeft aan dat sprake is van reversie of restauratie, en zetten is het werkwoord “zetten” (plaatsen, plaatsen/zetting). Het woord wordt zowel letterlijk als figuurlijk gebruikt.

In het dagelijks taalgebruik verwijst terugzetten vaak naar het letterlijk terugplaatsen van voorwerpen, bijvoorbeeld: “Zet het glas terug op tafel” of “Zet de kaart terug in de gleuf.” Figuurlijk kan het betekenen dat iets wordt hersteld naar een vorige toestand, zoals “de computer terugzetten naar fabrieksinstellingen” of “het systeem terugzetten uit een back-up.” In IT-contexten komt terugzetten vaak voor als synoniem van herstellen of restoren; formeler of technischer wordt ook wel van resetten of restoren gesproken.

Grammaticaal is terugzetten een separabel werkwoord: bij volkse zin kan men het scheiden, bijvoorbeeld “Zet het terug op tafel.” In de voltooide tijd is het teruggezet (ik heb het teruggezet). De betekenis verschuift per context: van gewoon terugplaatsen tot herstellen van een eerder functionerende staat.

Vergelijkbare termen zijn terugplaatsen, terugbrengen, herstellen en resetten. Terugzetten onderscheidt zich door de combinatie van het idee van terugkeer naar de oorspronkelijke positie en het herstel van een toestand, afhankelijk van de situatie.