sulfaatmineralen

Sulfaatmineralen zijn mineralen waarin de sulfaatgroep SO42− de kern vormt van het kristalrooster. Ze ontstaan vooral door evaporatie van zoutwater, maar kunnen ook vormen uit sulfaatrijke oplossingen in hydrothermale omgevingen. Ze komen wereldwijd voor, vooral in sedimentaire evaporietlagen, zoutpannen en langs geothermische routes. Hun mineralenreeks varieert van zacht tot hard en van kleurloos tot geel, grijs of bruin door onzuiverheden.

Enkele belangrijke sulfaatmineralen zijn gips (CaSO4·2H2O) en anhydriet (CaSO4); bariet (BaSO4); celestien (SrSO4) en anglesiet (PbSO4. Daarnaast komen gehydrateerde sulfaten zoals kieseriet en epsomiet (MgSO4-varianten) voor, evenals natriumsulfaten zoals mirabiliet en glauberiet. Bassaniet (CaSO4·0,5H2O) is een dehydratieproduct van gyps.

Fysische eigenschappen variëren per mineralenfamilie: gips is zacht en kan met nagel gekrast worden; bariet en celestien zijn harder en hebben vaak duidelijke kristalvormen; anglesiet is meestal wit tot grijs. Veel sulfaatmineralen vormen kleurloze tot witte kristallen, maar onzuiverheden geven diverse tinten. Ze reageren doorgaans niet met zuren zoals carbonaten wel doen.

Toepassingen en economische betekenis zijn aanzienlijk: gips wordt wereldwijd gebruikt in bouwmaterialen zoals gipsplaten en cement. Bariet fungeert als gewichtsmiddel en ruisverdrijver in de olie-industrie. Natriumsulfaten zoals glauberiet en mirabiliet komen voor in industriële processen en evaporietafzettingen.

Sulfaatmineralen bieden inzicht in geologische geschiedenis door hun aanwezigheid in evaporietekeningen en hydrothermale veenafzettingen.