substraaten

Substraaten is de meervoudsvorm van substraat, een term uit onder meer de wetenschap en techniek die verwijst naar het materiaal of oppervlak dat dient als basis of ondersteuning voor andere onderdelen, processen of organismen. Substraten kunnen natuurlijk zijn, zoals rots, bodem of sediment, of kunstmatig, zoals glas, siliconen, papier of metalen.

In de biologie en chemie is het substraat het molecuul waarop enzymen inwerken of de uitgangsstof voor een reactie. Het substraat bepaalt mede de richting en snelheid van reacties en kan bij enzymatische processen op twee manieren binden.

In de technologie en materialenwetenschap dienen substraten als basis voor toepassingen zoals coatings, dunne films en halfgeleiders. Voorbeelden zijn glas, siliciumwafers, keramiek en kunststof substraten, die de hechting, mechanische eigenschappen en stabiliteit van de afwerklaag bepalen.

In de geowetenschappen en ecologie verwijst substraat naar de onderliggende materie waarop sedimenten, planten of microbiële gemeenschappen groeien. Het type substraat beïnvloedt bodemvorming, waterretentie en habitatkeuze van organismen. In de kunst en restauratie is het substraat de ondergrond van een schilderij of foto, zoals houten paneel of doek gespannen op een frame, waarop verf of inkt wordt aangebracht en dat aging en conservering beïnvloedt.

Samenvattend zijn substraten essentiële basislagen die variëren van natuurlijk aard materiaal tot technologische fundamenten, en die cruciaal zijn voor processen van groei, omzetting en binding.