stroomrichting

Stroomrichting is een term die in verschillende disciplines de richting aangeeft waarin een stroming beweegt. In de context van vloeistoffen verwijst het meestal naar de richting van water- of zeestroming. De stroomrichting wordt bepaald door krachten zoals zwaartekracht en drukverschillen, door reliëf en obstakels, en door getijden en wind. In kaartmateriaal en modellen verschijnt de richting vaak als pijlen die de dominante beweging aangeven.

Metingen van stroomrichting gebeuren met stromingsmeters, boeien met kompas of instrumenten zoals een ADCP (acoustic Doppler current profiler). In kaarten en modellen wordt de richting vaak weergegeven als pijlen of als onderdeel van een vectorveld.

In elektrotechniek en elektronica heeft stroomrichting een specifieke betekenis: de richting waarin positieve lading zou bewegen. Dit staat bekend als conventionele stroomrichting. In metalen geleiders bestaan de ladingsdragers echter uit elektronen, die feitelijk van negatief naar positief bewegen; de echte elektronenstroom is dus tegengesteld aan de conventionele stroomrichting. In schema’s en berekeningen wordt vaak uitgegaan van een aangewezen richting voor I. Als de feitelijke stroom omkeert, wordt I met een negatief teken weergegeven.

Het begrip stroomrichting is essentieel voor theorie en praktijk: bij schema’s tekenen, bij Kirchhoff’s wetten en sign conventions, en bij de interpretatie van meetwaarden. De conventionele richting is een historisch gekozen referentiepunt; de onderliggende fysieke stroom is onafhankelijk van die keuze.