steekproeffouten

Steekproeffouten, ook wel steekproeffouten genoemd, zijn de fouten of onzekerheid die ontstaat wanneer men uit een populatie een steekproef trekt om kenmerken van de hele populatie te schatten. Doordat de steekproef maar een deel van de populatie beslaat, kunnen de steekproefstatistieken (bijv. het gemiddelde of het aandeel) afwijken van de werkelijke populatieparameters door toeval. Deze afwijking heet de steekproeffout.

De omvang van een steekproeffout wordt bepaald door de steekproefomvang en de variabiliteit in de populatie. In het algemeen geldt: grotere steekproeven leveren kleinere steekproeffouten op, omdat de standaardfout daalt met de wortel van het aantal respondenten. De standaardfout (SE) geeft de verwachte spreiding van de steekproefstatistiek weer. Voor een proportie p is SE ongeveer sqrt(p(1-p)/n); voor een gemiddeld is SE ongeveer σ/√n. De marge van fout bij een bepaald betrouwbaarheidsniveau (meestal 95%) is ongeveer 1,96×SE.

Steekproeffouten zijn verschil met bias. Bias is een systematische afwijking door het ontwerp of de uitvoering van de steekproeftrekking die de verwachte waarde van de schatting vertekenen. Steekproeffouten zijn doorgaans toevallige variaties rondom de parameter, die kunnen worden verkleind door betere methoden en grotere steekproeven.

Praktisch worden resultaten uit steekproeven vaak gepresenteerd met een betrouwbaarheidsinterval of een marge van fout, zodat de onzekerheid door steekproeffouten wordt gemeld. Steekproeffouten zijn een fundamenteel, maar beheersbaar aspect van empirisch onderzoek.