stagnatie

Stagnatie is een toestand waarin groei, vooruitgang of beweging beperkt of afwezig is over een langere periode. De term wordt in diverse vakgebieden gebruikt en verwijst naar verandering die achterblijft bij wat als normaal of wenselijk wordt gezien. De oorsprong van het woord ligt in het Latijnse stagnatio, afgeleid van stagnare (stilstand).

Economische stagnatie duidt op langdurige tegenvallende groei van het bruto binnenlands product (bbp), vaak gepaard gaande met lage inflatie of deflatie en soms met aanhoudende werkloosheid. Een opvallende notie hierbij is secular stagnation, een idee dat stelt dat structurele belemmeringen op vraag de economische groei op lange termijn beperkt. Het concept werd door Alvin Hansen voorgesteld in de jaren dertig en kreeg in de jaren 2010 hernieuwde aandacht.

Demografische stagnatie verwijst naar een periode waarin bevolkingsgroei afneemt of stagneert, bijvoorbeeld door lage geboortecijfers, vergrijzing of veranderde migratiepatronen. Dit kan gevolgen hebben voor de arbeidsmarkt, pensioenen en de economische dynamiek van regio's en landen.

In de natuurkunde en techniek verwijst stagnatie naar toestanden waarbij beweging of stroming stilstaat. Een stagnatiepunt is een punt waar de snelheid van een vloeistof nul is, wat leidt tot een hoge druk achter het punt, de stagnatiedruk. In de biologie kan stagnatie ook duiden op gebrek aan progressie in een proces.

Algemene notie: stagnatie wijst op een gebrek aan vooruitgang of verandering. Beleid en aanpak om stagnatie te doorbreken variëren per domein, maar ze richten zich vaak op stimulering van vraag, vernieuwing of structurele hervormingen.