spanwijdten

Spanwijdte is de afstand tussen twee ondersteuningen waaraan een constructieonderdeel rust, zoals een balk tussen kolommen, een boog tussen pijlers, of een overspanning in een brug of dakconstructie. De spanwijdte beïnvloedt hoeveel gewicht en welke krachten het element kan dragen, en hoe sterk en stijf het ontwerp moet zijn.

De toelaatbare spanwijdte hangt af van materiaal en stijfheid (hout, staal, beton, composieten), de sectieafmetingen, het type belasting (dood gewicht, gebruikslast, wind, sneeuw) en de uiteinden van de ondersteuning (vrij roterend of vast). Ook de gewenste serviceability, zoals toelaatbare doorbuiging en trillingen, bepaalt de maximale span. Bij langere spans nemen doorbuiging en spanningen toe, waardoor zwaarder of geavanceerder ontwerp nodig is.

Om spanwijdten te bepalen worden ontwerpregels en tabellen gebruikt; voor complexere gevallen is nauwkeurig rekenen vereist, vaak met eindige-elementen. Bij lange spans worden doorgaans systemen toegepast die grotere stijfheid bieden, zoals stalen liggers, voorgespannen betonvloeren, vakwerkconstructies, boog- of kabelsystemen. De keuze van systeem hangt af van kosten, gewicht, constructie-logistiek en onderhoud.

Toepassingsgebieden zijn onder meer woning- en utiliteitsbouw (vloerbalken, dakconstructies), bruggen en viaducten (liggers, vakwerken, boogbruggen) en grote ruimten zoals sporthallen waar een open, ononderbroken ruimte gewenst is.

Spanwijdte vormt een kernbegrip in het ontwerp van constructies en is nauw verbonden met veiligheid, kostenefficiëntie en functionaliteit. Goed ontwerp houdt rekening met bouwvoorschriften en lokale regels en met lange-termijn factoren zoals thermische uitzetting en creep.