sleutelterm

Een sleutelterm, ook wel sleutelwoord genoemd, is een woord of korte frase die de kernonderwerpen van een document aanduidt. Sleutelterms dienen als een compacte samenvatting van de inhoud en vormen een middel om documenten te indexeren en vindbaar te maken.

In informatiesystemen zoals bibliotheekcatalogi, digitale repositories en zoekmachines worden sleutelterms gebruikt in metadata en zoekindexen. Ze helpen gebruikers om gerelateerde documenten te vinden, de onderwerpen van een tekst te herkennen en treffers te rangschikken naar relevantie.

Sleutelterms kunnen handmatig worden gekozen door subject matter experts of automatisch worden afgeleid door technieken uit informatie- en text mining. Veelgebruikte automatische methoden zijn frequentie-gebaseerde benaderingen zoals TF-IDF, en algoritmen voor ongesuperviseerde sleuteltermextractie zoals RAKE en TextRank. Moderne systemen gebruiken ook embeddings en neurale modellen om belangrijke termen op basis van context te bepalen.

Ondersteunende standaarden en vocabularen helpen om sleutelterms te harmoniseren. In metadata-standaarden zoals Dublin Core bestaan velden als 'subject' of 'keywords'. In domeinspecifieke velden bestaan controlled vocabularia zoals MeSH, thesauri en SKOS-gebaseerde taxonomieën.

Uitdagingen omvatten polysemie en synoniemen, terminologierichtlijnen die per domein verschillen, en de dynamiek van termen die in de loop der tijd veranderen. Ook is afstemming tussen handmatige en automatische selectie belangrijk om relevantie en consistentie te waarborgen.

Sleutelterms beïnvloeden vindbaarheid en zichtbaarheid, bijvoorbeeld bij zoekmachine-optimalisatie en contentplanning. Een goed gekozen sleutelterm kan de vindbaarheid aanzienlijk vergroten, terwijl onduidelijke of onjuiste sleutelterms de vindbaarheid beperken. Voor een artikel over klimaatverandering en duurzame energie zouden sleuteltermen bijvoorbeeld kunnen zijn: klimaatverandering, duurzame energie, CO2-uitstoot.