singulariteit

Een singulariteit is een punt of gebied waar een grootheid onbegrensd of ondefinieerbaar wordt. Het begrip komt voor in verschillende vakgebieden, waaronder wiskunde, natuurkunde en technologische discussies over kunstmatige intelligentie.

In de wiskunde duidt een singulariteit op een punt waar een functie of ruimte niet goed voldoet—bijvoorbeeld een oneindige waarde of ondefinieerbaar gedrag. Voorbeelden zijn functies zoals 1/x bij x=0. Men onderscheidt coördinatesingulariteiten (artefacten van de gekozen beschrijving) en intrinsieke, of echte, singulariteiten (onafhankelijk van de coördinaten).

In de natuurkunde, vooral in de algemene relativiteit, verwijst een gravitatieve singulariteit naar een regio waar ruimtetijd kromming oneindig wordt. Deze komen voor in theoretische modellen zoals zwarte gaten en mogelijk bij de oerknal. Veel van deze singulariteiten worden verwacht achter een gebeurtenis horizon te liggen, en een volledige beschrijving vereist mogelijk een theorie van quantumzwaartekracht.

Technologische singulariteit verwijst naar een mogelijk moment waarop kunstmatige intelligentie menselijke intelligentie overstijgt, wat leidt tot snelle en mogelijk onvoorspelbare technologische veranderingen. Het idee werd gepopulariseerd door Vernor Vinge en later verder uitgewerkt door denkers als Ray Kurzweil. De tijdlijn, haalbaarheid en mogelijke risico’s blijven onderwerp van debat, met aandacht voor ethiek, bestuur, werkgelegenheid en veiligheid.

Samenvattend raken singulariteiten aan fundamentele vragen over de grenzen van beschrijvingen in wiskunde en natuurkunde, evenals aan toekomstige ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie.