sigerlijk

Sigerlijk is een ouderwets of dialectaal Nederlands bijwoord en adjectief die in vroegere eeuwen de betekenis “zeker, zekerlijk” kon dragen, en soms “ongetwijfeld” of “garant”. In hedendaagse standaardtaal komt het zelden voor; moderne vergelijkingen zijn bijvoorbeeld zeker, beslist of ongetwijfeld. Het woord wordt vooral aangetroffen in Middelnederlandse en vroegnieuwnederlandse teksten, vaak in plechtige, juridische of religieuze registers waar stelligheid of betrouwbaarheid centraal stond.

Etymologie en ontwikkeling: de exacte oorsprong van sigerlijk is onzeker. taalkundigen zien het als een archaïsche vorm die mogelijk afstamt van een woord voor zekerheid of overwinning en dat verwant is aan oudere Germaanse wortels die het idee van “zekerheid” of “zege” dragen. Verschillende historisch gebruikte spellingswijzen bestaan naast elkaar, zoals sigerlijk en sigerlijck, hetgeen typerend is voor variatie in Middelnederlandse schriftvoering.

Huidig gebruik en context: tegenwoordig dient sigerlijk vooral als bron voor taal- en historische studies en verschijnt het zelden in moderne teksten. In literatuur, anthologieën of academische beschrijvingen van taalgeschiedenis kan het illustrate niet-hedendaags taalgebruik zijn. In alledaags Nederlands wordt het doorgaans vervangen door woorden als zeker en zekerlijk. Het begrip blijft echter relevant voor wie historische bronnen bestudeert of dialectale varianten onderzoekt.

Zie ook: zeker, zekerlijk, archaïsch Nederlands, Middelnederlands.