seismisch

Seismisch is een term die wordt gebruikt voor alles wat met aardbevingen en de verplaatsing van elastische golven door de aarde te maken heeft. Het woord stamt uit het Grieks: seismos betekent schudden. In het Nederlands en vele vakgebieden fungeert seismisch als bijvoeglijk naamwoord, bijvoorbeeld seismische activiteit, seismische trillingen en seismische golven.

Seismologie onderzoekt de oorzaken en eigenschappen van aardbevingen en de aard van seismische golven. De belangrijkste golven zijn P-golven (drukgolven), S-golven (trage- of schrofgolven) en de oppervlaktegolven zoals Love- en Rayleighgolven. Golven dragen informatie over de interne structuur van de aarde en over de mechanische eigenschappen van verschillende materialen en lagen. Door het vastleggen en analyseren van seismische signalen kunnen wetenschappers hypocentra, magnitudes en de structuur van de aardlagen afleiden.

Instrumenten en metingen: een seismometer registreert bewegingen en het sein kan worden vastgelegd in een seismograaf. Moderne analyzes combineren tijdreeks, ruimtelijke triangulatie en golfeigenschappen om aardbevingen te lokaliseren en de kracht ervan te bepalen.

Maatvoering en impact: magnitudescales zoals de momentmagnitudem Mw geven de totale energie weer die vrijkomt, terwijl lokale schalen zoals ML historisch gebruikt werden. Intensiteitscurves (bijvoorbeeld Mercalli) beschrijven wat waarnemers ervaren en de schade die ontstaat.

Toepassingen: seismische kennis ondersteunt earthquake engineering en bouwvoorschriften, hazard- en risicokaarten, en early-warning systemen. Ze draagt ook bij aan monitoring van menselijke activiteiten die aardbevingen kunnen induceren, zoals industriële processen en opslag bij waterdraagt. Seismische monitoring blijft een kernonderdeel van nationale en mondiale aardwetenschappen.