sceptisch

Sceptisch is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat een houding van twijfel of terughoudendheid uitdrukt bij het accepteren van beweringen, verklaringen of autoriteiten. Een sceptisch persoon onderzoekt claims kritisch en vraagt om bewijs voordat hij iets gelooft. In het dagelijks taalgebruik kan sceptisch ook betekenen dat iemand voorzichtig is of wantrouwend tegenover ongegronde beweringen. De verwante begrippen zijn scepticus (een persoon die sceptisch is) en scepticisme (de houding of beweging van twijfel ten opzichte van kennis of zekerheden).

Etymologie en verwante termen: Het woord is afgeleid van het Franse sceptique, via Latijn scepticus, uit het Grieks sceptikos, afkomstig van skeptesthai “onderzoeken” of skopein “kijken”. In het Nederlands wordt de vorm sceptisch gebruikt voor de adjectief. De Engelse tegenhanger is skeptical.

Kernpunten in de filosofie: In de geschiedenis van de filosofie verwijst scepticisme naar een houding die twijfel als middel tot kennis centraal stelt. Oorsprongen liggen in de antieke Griekse traditie met de Pyrronische sceptici en de Academicijnen, en later in verschillende stromingen die kritisch denken en controleerbaar bewijs benadrukken. In de moderne tijd wordt scepticisme ook toegepast op wetenschappelijke en maatschappelijke beoordelingen, waar claims worden getoetst aan bewijs en reproduceerbaarheid.

Zie ook: scepticisme, scepticus, kritisch denken, wetenschappelijk scepticisme.