samenorgaanstelsels

Samenorgaanstelsels verwijzen in de biologie naar de onderlinge afstemming en samenwerking tussen verschillende organen en organstelsels die samen vitale functies mogelijk maken. Organstelsels zoals het circulatoire systeem, ademhalingssysteem, spijsverteringsstelsel en zenuwstelsel leveren niet geïsoleerde taken; ze coördineren elkaar via het hele lichaam om het interne milieu stabiel te houden.

De samenwerking verloopt via communicatiekanalen zoals zenuwcellen en hormonen, en via uitwisseling van stoffen tussen bloed en weefsels. Het zenuwstelsel levert snelle signalen, terwijl het endocriene systeem langdurige regulatie verzorgt. Homeostase wordt bereikt door feedbackmechanismen, meestal negatief maar soms positief.

Daarnaast zijn organstelsels afhankelijk van elkaar tijdens complexe processen: de ademhaling levert zuurstof aan het bloed, dat door het circulatoire systeem naar alle weefsels wordt gebracht terwijl de cellen kooldioxide afgeven; spijsvertering levert voedingsstoffen die via de bloedsomloop worden verdeeld; de nieren passen de zuurgraad en waterbalans aan op basis van signalen uit de zenuwen en het bloed.

In wetenschap en geneeskunde benadrukt het begrip samenorgaanstelsels de noodzaak van een multi-systeembenadering bij diagnose en behandeling; stoornissen in één systeem kunnen cascaderen naar andere systemen, en diagnostiek vereist vaak het overzicht van meerdere stelsels.