Home

replicatievork

De replicatievork is de Y-vormige structuur die ontstaat tijdens DNA-replicatie wanneer helicase het dubbelstrengige DNA ontwindt bij de oorsprong van replicatie. De vork markeert het punt waar twee replisomen gelijktijdig werken om beiden strengen van de dubbele helix te dupliceren. In prokaryoten vindt meestal bidirectionele replicatie plaats vanaf een enkel oriC-onderzoek, met twee vorken die uit elkaar bewegen; bij eukaryoten zijn er meerdere origins per chromosoom en dus meerdere vorken.

Tijdens de replicatiewerking ontwinden en stabiliseren verschillende eiwitten de vork. Helicase scheidt de strengen, SSB- of

In prokaryoten wordt de leidende streng meestal door DNA-polimerase III gesynthetiseerd, terwijl de lagende streng uit

Forks kunnen stagneren door DNA-schade of obstakels, wat celcontrolemechanismen activeert en de replicatie beschermt tegen mutaties.

RPA-eiwitten
houden
de
enkelstrengige
templates
uit
elkaar,
en
topoisomerasen
lossen
torsionele
spanning
op
die
ontstaat
door
het
ontwinden.
Primase
synthetiseert
een
korte
RNA-primer
om
DNA-synthese
te
starten.
DNA-polymerasen
voegen
nieuw
DNA
toe
in
de
richting
5'
naar
3',
waardoor
de
leidende
streng
continu
groeit
en
de
achterliggende
streng
(lagende
streng)
in
korte
Okazaki-fragmenten
wordt
opgebouwd
die
later
aan
elkaar
worden
genaaid.
Okazaki-fragmenten
groeit;
in
eukaryoten
worden
leidende
en
lagende
synthese
uitgevoerd
door
respectievelijk
polymerases
epsilon
en
delta,
met
een
CMG-helicasecomplex
(Cdc45-MCM-GINS)
en
PCNA
als
klamp
en
RFC
als
klamplader.
RNA-primer
wordt
verwijderd
en
vervangen
door
DNA,
en
ontbrekende
naden
worden
gesloten
door
DNA-ligase.