rekombinanten

Rekombinanten is een term die wordt gebruikt voor moleculen of organismen waarin DNA afkomstig is uit twee of meer verschillende genetische bronnen. Meestal gaat het om recombinante DNA-moleculen die in een laboratorium zijn samengebracht en vervolgens in een cel worden gebruikt om een gewenste eigenschap tot expressie te brengen. Rekombinante organismen kunnen bacteriën, gisten, planten of dieren zijn.

Recombinatie vindt zowel in de natuur als in biotechnologische toepassingen plaats. In de natuur ontstaan recombinatie-evenementen tijdens meiose en via horizontale genoverdracht. In laboratoria worden DNA-fragmenten samengebracht met behulp van enzymen zoals restrictie-enzymes en ligasen, vaak in plasmiden of andere vectoren. Recente ontwikkelingen zoals CRISPR-Cas-systemen maken gerichte genetische aanpassingen mogelijk en verhogen de precisie van rekombinatie.

Toepassingen van rekombinante technologieën zijn onder meer de productie van medicijnen, vaccins en diagnostische middelen, alsook de ontwikkeling van gewassen met eigenschappen zoals pesticidenbestendigheid of verbeterde voedingswaarde. Voorbeelden zijn humane insuline geproduceerd in bacteriën, humane groeihormoon en influenza- of Hepatitis B-vaccins die in gist- of cellulaire systemen worden geproduceerd. In de landbouw worden recombinante gewassen toegepast om opbrengst en ziektebestendigheid te verbeteren.

Veiligheid en regelgeving zijn belangrijke overwegingen bij rekombinante technieken. Biosafety-niveaus, toezicht, risicobeoordelingen en ethische evaluaties dragen bij aan verantwoord onderzoek en toepassing van rekombinante technologieën.