regelafbreking

Regelafbreking is het proces waarbij een tekstregel wordt afgebroken en doorgezet naar een volgende regel zodat de tekst past binnen een bepaald lay-outgebied. Dit gebeurt zowel bij drukwerk als bij digitale weergave en heeft als doel de leesbaarheid en esthetiek te bewaren. Bij regelafbreking gaat het niet alleen om het plaatsen van een rij breuken, maar ook om de keuzes die de leesstroom bevorderen door regellengte, hyphenatie en interpunctie in balans te brengen.

Er zijn verschillende benaderingen voor regelafbreking. In eenvoudige gevallen wordt op spaties gebroken zodat woorden niet worden opgesplitst. Bij talen met lange woorden of samengestelde woorden is hyphenatie mogelijk, zodat een woord aan het eind van een regel kan worden verdeeld met een koppelteken. Moderne systemen gebruiken vaak beide technieken en kiezen breekpunten op basis van regels, woordenboeken en typografische voorkeuren.

Algorithmisch gezien wordt geregeld gevraagd naar een optimale of near-optimal indeling van regels. Een bekende methode is het Knuth–Plass-algoritme, dat de hele paragraaf bekijkt en een globale minimale “strijd” zoekt tussen lastige breukpunten, hyphenatiepunten en regellengtes. Eenvoudigere methoden bestaan uit greedily breaking lines of dynamisch programmeren, maar leveren vaak minder evenwichtige resultaten.

Praktische overwegingen spelen een belangrijke rol. Een goede regelafbreking verbetert de leesbaarheid, vermindert afleiding door onlogische breekpunten en houdt getuigen van consistente opmaak. In digitale omgevingen beïnvloeden CSS-voorzieningen zoals word-wrap en hyphenation-instellingen de uiteindelijke regelafbreking. Regelafbreking is daarmee een essentieel aspect van typografie, lay-out en web- en softwareontwerp.

Zie ook: typografie, hyphenatie, line breaking algorithmen, webopmaak.