rechtlijnige

Rechtlijnige is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat doorgaans verwijst naar iets dat een rechte lijn volgt of als zodanig is opgebouwd. Het kan letterlijk betekenen dat een beweging of grafiek langs een rechte lijn verloopt, maar ook figuurlijk worden gebruikte termen met rechtlijnigheid gekarakteriseerd als rechtstreeks, zonder omwegen of complicaties.

In de wiskunde en natuurkunde wordt rechtlijnig vaak gebruikt om bewegingen, trajecten of grafieken te beschrijven die langs een rechte lijn verlopen. Voorbeelden zijn een rechtlijnige beweging, een rechtlijnige route of een rechte lijn in een meetkundige figuur. In de taal wordt het woord ook gebruikt om een directe, onomwonden aanpak of redenering aan te duiden, zoals in rechtlijnige redenering of een rechtlijnige aanpak.

Wat de grammatica betreft is rechtlijnig de basisvorm. In combinatie met de lidwoorden de/het en in meervoud heeft het de zwakke inflectie en wordt het als rechtlijnige geschreven, bijvoorbeeld: de rechtlijnige bewegingen. Bij onbepaalde vorm enkelvoud wordt vaak de sterke inflectie gebruikt, zoals een rechtlijnig plan.

Synoniemen zijn onder meer lineair in technische contexten en figuurlijk kan men spreken van een directe of onverbloemde aanpak. Tegenstellingen ontbreken vaak met termen die speelsere of complexere paden impliceren, zoals krom of ingewikkeld. Rechtlijnige aanduidingen worden daarmee zowel in vakliteratuur als in alledaagse taal veelvuldig toegepast.