radikalisering

Radikalisering is het proces waarbij iemand extreme opvattingen of ideologieën aanneemt en mogelijk geweld legitimeert of vergezelt. Het begrip dekt zowel niet-gewelddadig als gewelddadig extremisme. Het verloopt meestal geleidelijk en vindt plaats in sociale contexten, zowel online als offline, onder invloed van persoonlijke ervaringen, sociale netwerken en bredere maatschappelijke omstandigheden.

Oorzaken en factoren zijn divers en interactief. Push-factoren zoals onrecht, discriminatie, verlies van vertrouwen in instituties en identiteitscrises kunnen iemand kwetsbaar maken voor radicalisering. Pull-factoren zijn de aantrekkingskracht van een groep, coherente ideologieën en groepsdruk. Daarnaast spelen individuele kenmerken en sociale omstandigheden (gezinsachtergrond, vriendschappen, economische kwetsbaarheid) een rol, net als blootstelling aan online propaganda.

Modellen onderscheiden fasen zoals pre-radicalisatie, zelf-identificatie bij een groep, indoctrinatie en activatie. Signalen zijn onder andere veranderingen in vriendschappen, strengere ideologie, verheerlijking van geweld en reizen naar conflictgebieden. Preventie en interventie richten zich op vroege signalering, gemeenschapswerk, educatie en mediawijsheid, en op programma's voor deradicalisatie of disengagement van gewelddadige betrokkenheid.

Radikalisering verschilt per context en ideologie, met definities die per land en discipline variëren. Beleid en interventies vereisen onderbouwde, mensenrechten-respecterende benaderingen. De effectiviteit van deradicalisatie is onzeker en wordt besproken; daarom ligt de nadruk op inclusie, maatschappelijke cohesie en samenwerking tussen politie, onderwijs, zorg en samenleving.