procescontroles

Procescontroles zijn systematische methoden, instrumenten en procedures om een proces te monitoren, te sturen en te verbeteren zodat de output blijft voldoen aan vooraf bepaalde specificaties en doelstellingen. Het doel is variatie te verminderen, kwaliteit en veiligheid te waarborgen en de efficiëntie en reproduceerbaarheid van het proces te verhogen.

Belangrijke onderdelen zijn onder meer meetpunten en sensoren om data te verzamelen, data-acquisitie en opslag, regel- en schakelsystemen voor automatische of handmatige aansturing, feedbacklussen en duidelijke documentatie zoals werkinstructies en standaardwerkprocessen. Een procescontrolesysteem bepaalt hoe afwijkingen worden opgespoord, welke acties bij afwijkingen nodig zijn en hoe opvolging wordt geborgd.

Veelgebruikte benaderingen zijn statistische procescontrole (SPC) met controlekaarten om procesvariatie te bewaken, en proces-capabiliteitsanalyses om te beoordelen of een proces in staat is om producten binnen specificaties te leveren. Real-time monitoring en automatische regelaars (closed-loop control) worden toegepast in omgevingen met hoge snelheid of strikte toleranties. Bij minder kritieke processen kan ook eenvoudige monitoring volstaan (open-loop).

Implementatie begint met het identificeren van kritische kwaliteitskenmerken (CTQ) en kritische procesparameters (CPP). Vervolgens worden controlelimieten (bijv. UCL/LCL) vastgesteld, data systematisch verzameld en geanalyseerd, en corrigerende maatregelen en verbeteracties ingevoerd. Het proces wordt regelmatig geëvalueerd en bijgesteld volgens PDCA of vergelijkbare kwaliteitsverbeteringsmethoden.

Toepassingsgebieden omvatten productie en assemblage, chemische en farmaceutische industrie, voedsel en dranken, en dienstverlening zoals software en healthcare. Uitdagingen zijn onder meer datakwaliteit, betrouwbaarheid van sensoren, menselijke factoren en het voorkomen van over- of ondercontrole.