prevaleert

Prevaleert is de derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van het Nederlandse werkwoord prevaleren. Het betekent dat iets overheerst, de overhand heeft, of wijdverbreid lijkt te zijn binnen een bepaalde groep of context. De term wordt vaak gebruikt om aan te geven dat een bepaald kenmerk, variant of fenomeen dominant is ten opzichte van andere opties of situaties.

Etymologie en betekenis. Prevaleren komt van het Latijnse praevalēre, via het Franse prévaloir, en kreeg in het Nederlands de betekenis van sterk genoeg zijn om te overtreffen of te overheersen. In hedendaags taalgebruik verwijst prevaleren naar het bestaan of voortbestaan van iets als de gangbare of meest voorkomende toestand in een gegeven moment.

Gebruik en nuance. Prevaleert wordt veel gebruikt in vakgebieden als epidemiologie, sociologie en statistiek, maar ook in alledaagse taal. Het impliceert meer dan alleen voorkomen; het duidt op de leidende positie of het significante aandeel van het onderwerp in de beschouwde populatie. Voorbeelden: “In deze regio prevaleert een bepaald genotype” of “Bij deze ziekte prevaleert ouderdom als risicofactor.” Het woord staat vaak in combinatie met tijd- of populatieaanduidingen, bijvoorbeeld “onder de bevolking prevaleert Q-variant.”

Aanverwante termen. Prevalentie (het zelfstandig naamwoord) verwijst naar de mate waarin iets voorkomt in een populatie, zonder specifying wie wat domineert. Prevaleren (werkwoord) is de verbuiging die leidt tot vormen als prevaleert, prevaleren, geprevaleerd.

Zie ook: prevalentie, prevaleren, domineren, overheersen.