peilgegevens

Peilgegevens zijn meetgegevens die betrekking hebben op hoogte of hoogteverschillen van oppervlakken of waterlopen, meestal uitgedrukt ten opzichte van een vast referentievlak. In de praktijk gaat het om tijdreeksen van hoogtemetingen bij een peil- of meetstation, vaak met een duidelijk gedefinieerd referentiesysteem.

Er bestaan verschillende typen peilgegevens. Voor waterbeheer en hydrologie gaat het meestal om waterstanden bij rivieren, kanalen en kusten, maar ook om bodem- of orthohoogten die relevant zijn voor kaartproductie en grondgebruik. Meetinstrumenten omvatten onder meer waterstandsmeters, druk- of radarpeilers en, in sommige gevallen, GNSS- gebaseerde hoogtepunten. De data kunnen bestaan uit enkelvoudige metingen of lange tijdreeksen.

Referentiesystemen spelen een cruciale rol. In Nederland is het gangbaar om hoogtegegevens uit te drukken ten opzichte van het Normaal Amsterdams Peil (NAP) of alsmeters boven NAP. In andere regio’s kunnen referenties zoals mean sea level (MSL) of lokale datums worden gebruikt. De keuze van referentie bepaalt interpretatie en modellering.

Toepassingen van peilgegevens zijn onder meer waterbeheer en buitenevenementenbewaking, infrastructuurplanning en scheepvaart, hydrologische modellering en klimaatonderzoek. Kwaliteitsbeheer omvat calibratie, driftcorrecties, gegevensvalidatie en uitgebreide metadata (station, locatie, eenheid, sampling interval, datum, referentiesysteem).

Beschikbaarheid varieert, maar veel peilgegevens worden via open data-portalen van waterschappen, Rijkswaterstaat of onderzoeksinstellingen toegankelijk gemaakt, vaak in gangbare formaten zoals CSV, JSON of XML.