partijidentificatie

Partijidentificatie is de psychologische binding van een burger aan een politieke partij, gekenmerkt door loyaliteit, affectieve verbondenheid en het gevoel deel uit te maken van de partij. Het gaat verder dan het simpelweg stemmen op een particuliere kandidaat of het hebben van bepaalde standpunten; het impliceert een voorkeur voor de partij als geheel en een vertrouwen in haar leiders en koers.

In onderzoek wordt partijidentificatie meestal gemeten met vragen naar de mate van verbondenheid of loyaliteit aan een partij, vaak uitgedrukt in categorieën als sterk, zwak of geen identificatie. In meerpartijenstelsels kunnen vragen ook peilen naar nabijheid tot een partij in termen van identiteit of coalitiekeuzes. Partijidentificatie wordt gezien als een stabiele, zich-groeiende predispositie, maar kan veranderen bij grote gebeurtenissen zoals leiderschapswisselingen, schandalen of politieke realignering.

Partijidentificatie beïnvloedt stemgedrag, participatie en politieke attitudes. Gelieerde kiezers zijn eerder geneigd de partij te steunen bij twijfels over issues, reageren sneller op partij cues en tonen doorgaans meer partijdige politieke tolerantie. Toch is identificatie niet identiek aan ideologie of concrete issueposities; kiezers kunnen zich ideologisch centreren terwijl ze toch loyaal blijven aan hun partij.

Een kenmerkende nuance is dat het niveau en de betekenis van partijidentificatie verschillen tussen verkiezingssystemen. In tweepartijstelsels kan de binding sterker zijn dan in multi-partijcontexten, waar identiteiten vaker gedeeltelijk gefragmenteerd of “leaning” kunnen zijn. Critici wijzen op meetfouten en de veranderlijke aard van identiteitsgevoelens, en benadrukken dat identificatie een van meerdere factoren is die stemgedrag beïnvloeden.