overheidszorg

Overheidszorg is een term uit het Nederlandse politiek debat die verwijst naar een zorgstelsel waarin de overheid een centrale rol speelt in de garantie en levering van essentiële zorg- en sociale diensten. Het begrip kan zowel de financiering als de organisatie van zorg omvatten. In een overheidszorg-model wordt veel van de publieke sector gefinancierd met belastinggelden en premies, zodat basiszorg voor alle inwoners toegankelijk is, ongeacht inkomen. De uitvoering kan plaatsvinden door overheidsinstellingen zoals ziekenhuizen en zorgkantoren, of door private zorgaanbieders die onder staatsregulering en staatsfinanciering opereren.

Onderwerpen die doorgaans vallen onder overheidszorg zijn onder meer gezondheidszorg (zorgverlening en preventie), langdurige zorg voor ouderen en mensen met een beperking, sociale begeleiding, kinderopvang en sociale huisvesting. De exacte mix van publieke en private betrokkenheid verschilt per land en debat, en sommige systemen leggen meer nadruk op marktwerking terwijl anderen sterk afhankelijk zijn van publieke provisioning.

Voordelen die aan overheidszorg worden toegeschreven zijn grotere universaliteit, minder inkomensafhankelijke toegang tot zorg en meer bewaking van kwaliteit en kosten op macroniveau. Kritieken richten zich op inefficiëntie, bureaucratie, wachtlijsten en weinig prikkels voor innovatie. In veel landen bestaan mengvormen waarbij de overheid reguleert en financiert maar private aanbieders gebruikt.

Zie ook: verzorgingsstaat, publiek bestel, gezondheidszorgsysteem.