opperarmbeen

Het opperarmbeen, in het Latijn humerus, is het lange bot van de bovenarm. Het vormt de verbinding tussen schouder en elleboog en draagt bij aan de beweging en stabiliteit van de arm. Het bot is opgebouwd uit proximale en distale articulaties met daar tussenin een middenschacht.

Proximale extremiteit: de kop van het humerus (caput humeri) articuleert met de glenoïdkom van het schouderblad en bevindt zich achter een anatomische nek. Hieronder ligt het collum chirurgicum, een veel voorkomende fractuurplaats. Aan de bovenzijde zitten de tubercula: het tuberculum majus en het tuberculum minus, waar spieren van de schouderheup en rotatormanchetten aanhechten. Tussen deze tubercula bevindt zich het sulcus intertubercularis, waarin de lange pees van de biceps brachii loopt. Dichterbij de schacht ligt de deltoïde tuberositas, waar de deltoïde spier aanhecht.

Diaphyse en vasculair innervatie: de middelste schacht (diafyse) biedt ruimte voor beiderzijds spieren en botmärg. De radiale zenuw loopt langs de achterzijde van de humerus in de radiale groeve (rieme) en staat samen met de arteria profunda brachii bekend als belangrijke neurovasculaire relaties bij distale en proximale fracturen.

Distale extremiteit: het distale uiteinde articuleert met de onderarm. Het capitulum humeri articuleert met het hoofd van de radius, terwijl de trochlea humeri met de ulna samenwerkt in het ellebooggewricht. Aan de voorzijde bevinden zich de fossa radialis en fossa coronoidea, en aan de achterzijde de fossa olecrani. De mediale en laterale epicondyles vormen uitsteeksels aan de uiteinden waar spieren en ligamenten aanhechten.

Ossificatie: het humerus heeft een primaire ossificatiecentrum in de shaft en meerdere secundaire centra in het distale uiteinde, waaronder centra voor het caputialicum (capitulum), de trochlea en de epicondyli zoals de epicondylus medialis en lateralis en de olecranon. In de kindertijd volgen deze centra volgens de CRITOE-tijden, wat vaak aangeeft wanneer physeal sluiting begint.

Functie en kliniek: het opperarmbeen biedt stevige verbindingen voor schouder- en ellebooggewrichten en dient als hefboom voor armbewegingen. Proximale humerusfracturen komen vaker voor bij ouderen en kunnen leidend zijn tot complicaties zoals avasculaire necrose bij head-fracturen; fracturen van het proximale deel kunnen de schouderzenuw (n. axillaris) beschadigen. Radiale zenuw letsel komt voor bij middelines of diafysefracturen. Het humerus speelt een centrale rol in beweging, kracht en stabiliteit van de bovenarm.