oorsprongsregels

Oorsprongsregels zijn regels die bepalen uit welk land een product economisch gezien afkomstig is. Ze bepalen of een product in aanmerking komt voor preferentiële tariefregels onder vrijhandelsovereenkomsten, of voor andere douanebehandelingen en statistische doeleinden. De oorsprong wordt vastgesteld op basis van de herkomst van de gebruikte onderdelen en de transformatie die het product ondergaat tijdens de productie.

Er zijn verschillende benaderingen om oorsprong vast te stellen. Een gangbare methode is substantial transformation, waarbij het product zodanig wordt bewerkt dat het een ander goed wordt dan de input. Daarnaast bestaan regels gebaseerd op verandering in tariefclassificatie (CTC) en op waarde- of regionale inhoudscriteria. Bij preferente regelingen geldt vaak een regionale inhoudswaarde of een drempel voor wat als afkomstig uit een bepaald gebied telt. De exacte regels variëren per handelsovereenkomst en land.

In de Europese Unie en in veel andere rechtsgebieden bestaan specifieke procedures om oorsprong aan te tonen. Voor preferente oorsprong kan een oorsprongscertificaat (bijv. EUR.1) of een schriftelijke verklaring op de factuur worden gebruikt. Voor niet-preferentiële oorsprong gelden regels ten behoeve van statistische doeleinden en algemene douanecontrole. De exacte vereisten hangen af van het betreffende land of de betrokken overeenkomst.

Naleving van oorsprongsregels vergt zorgvuldige administratie. Ondernemingen moeten leveringsketens en kostendocumentatie bijhouden en kunnen te maken krijgen met controles door douaneautoriteiten en mogelijke sancties bij onjuiste oorsprongscertificering. Het juist vaststellen van oorsprong is daarmee een essentieel onderdeel van internationale handel en handelsstatistieken.