ontoegankelijk

Ontoegankelijk is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets niet of nauwelijks toegankelijk is. Het kan slaan op fysieke bereikbaarheid, zoals een gebouw of terrein dat niet voor het publiek openstaat of alleen met speciale toestemming toegankelijk is, maar ook op informatieve of conceptuele toegankelijkheid, zoals data, documenten of kennis die moeilijk te verkrijgen, te begrijpen of te gebruiken is. Een belangrijk onderscheid met simpelweg “niet aanwezig” is dat ontoegankelijkheid doorgaans wijst op obstakels die toegang belemmeren, bijvoorbeeld beleidsregels, beveiligingsmaatregelen of ingewikkelde ontwerptrekken.

Etymologisch bestaat het woord uit het voorvoegsel on- (niet) en toegankelijk, dat uit het begrip toegankelijkheid voortkomt. Het vormt een productief samengestelde vorm die in het Nederlands gangbaar is voor beschrijvende zinnen.

Usage en nuance: ontoegankelijk wordt vooral gebruikt in formele of beleidstijdschriften en teksten waarin men spreekt over bevoegde toegang, inclusie of belemmeringen. Voorbeelden zijn: “Het terrein is ontoegankelijk voor rolstoelgebruikers” of “Deze datasets zijn ontoegankelijk vanwege privacybeperkingen.” In praktische omgang kan het ook verwijzen naar moeilijk te begrijpen taal of concepten, bijvoorbeeld “ontoegankelijke regelgeving” of “ontoegankelijke technische vaktaal.”

Synoniemen en verwanten zijn onder meer onbereikbaar en ondoorgrondelijk, afhankelijk van de context. Het tegenovergestelde is toegankelijk of beschikbaar.