onderzoeksniveau

Onderzoeksniveau is een term die in het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen wordt gebruikt om het verwachte niveau van onderzoekswerk aan te duiden. Het geeft aan in welke mate een student in staat moet zijn om zelfstandig en met oorspronkelijke bijdrage verantwoorde en methodologisch degelijke research uit te voeren. Het begrip wordt gebruikt in studiegidsen, programma-eisen en beoordelingskaders om duidelijk te maken wat een evaluerend examenonderdeel als een bachelor- of masterthesis vraagt.

Typische kenmerken van het onderzoeksniveau zijn onder meer een duidelijke onderzoeksvraag of hypothese, een relevante en kritische literatuurverkenning, een passende en verantwoorde onderzoeksopzet, gegevensverzameling en analyse, en een zorgvuldige interpretatie van bevindingen. Daarnaast hoort bij het onderzoeksniveau een reflectie op de beperkingen van het onderzoek, ethische overwegingen en een transparante rapportage van procedures en resultaten. Het doel is doorgaans om bij te dragen aan kennis of methodologie binnen een vakgebied, niet alleen om een praktijktoepassing te demonstreren.

Het gebruik van het begrip varieert per instelling en programma. Vaak wordt onderscheid gemaakt tussen onderzoeksgericht en praktijkgericht (of toegepast) onderwijs. Bij masteropleidingen ligt het accent meestal op een hoger onderzoeksniveau met meer autonomie en complexiteit dan bij bachelors, terwijl in sommige bachelorprogramma’s ook onderzoeksdelen op het gewenste niveau kunnen aansluiten. Rubrica’s en beoordelingscriteria geven doorgaans concreet aan wat een student op onderzoeksgebied moet laten zien.