offsetassen

Offsetassen is een term uit de Nederlandse technische terminologie die verwijst naar een groep assen of mechanismen waarmee het referentiecoördinatensysteem van een machine kan worden verschoven. Het doel hiervan is om afwijkingen door fixturering, slijtage of variaties in productie te compenseren zonder de basiskonstruktie of de programma’s aan te hoeven passen. In de praktijk kan een offsetas zowel hardwarematig aanwezig zijn als softwarematig worden toegepast via offsetwaarden in de machinebesturing.

Offsetassen worden toegepast in uiteenlopende contexten, met name in CNC-machines, frezen en draaien, maar ook in robotarm- en meetsystemen. Typen offsetassen zijn onder meer werkoffsets, gereedschapsoffsets en referentieoffsets. Door offsets te gebruiken kan de machine zo worden ingesteld dat het gereedschap correct ten opzichte van het werkstuk contact maakt, ondanks kleine afwijkingen in positionering of afmetingen. Offsetwaarden worden doorgaans opgeslagen in de besturing of in een kalibratiesysteem en kunnen handmatig of automatisch worden ingesteld.

Werkwijze: een calibratie- of meetfase bepaalt de benodigde offset, waarna de waarde in de controle wordt ingevoerd of via een probe wordt toegewezen. Daarna volgt verificatie door proefpunten of een testfrees/boor, om te controleren of de output overeenkomt met de gewenste tolerantie. Het onderhoud van offsetassen omvat periodieke revisie en bijstelling bij veranderingen aan gereedschap, fixtures of machines.

Etymologie: offsetassen is afgeleid van offset en as, en verwijst naar verschuivingen van aslijnen in mechanische systemen. In Nederlandse bronnen is de term gangbaar, terwijl internationale literatuur vaker spreekt over werk- en gereedschap-offsets of offsetwaarden.