nietlabomgeving

Niet-labomgeving is een term uit onderzoek en ontwikkeling die verwijst naar elke omgeving buiten een traditionele laboratoriumfaciliteit waar experimenten, tests of gegevensverzameling plaatsvinden. Het omvat veldomstandigheden, productielocaties en klantomgevingen, evenals gesimuleerde realistische omstandigheden en op afstand of virtuele omgevingen die realistische gebruikscontexten nabootsen maar niet zijn ingericht als laboratoriumomgevingen.

In wetenschappelijk en technisch onderzoek worden niet-labomgevingen gebruikt om de ecologische validiteit te vergroten en te observeren hoe systemen functioneren onder omstandigheden buiten het lab. Voorbeelden zijn veldonderzoek in milieu- en bouwkunde, proefnemingen met sensoren op locatie, industriële procesbewaking op de werkvloer, of klinische onderzoeken buiten de kliniek. In software- en productontwikkeling kunnen testomgevingen die productiesituaties nabootsen ook onder niet-labomgevingen vallen.

Uitvoering vereist aandacht voor variabiliteit en datakwaliteit. Er zijn extra aandachtspunten voor veiligheid, privacy en geïnformeerde toestemming bij mensgebonden onderzoek, en voor kalibratie en reproduceerbaarheid van metingen in wisselende omstandigheden. Data-management en documentatie zijn cruciaal om transparante en herhaalbare bevindingen mogelijk te maken.

Voordelen zijn onder meer betere generaliseerbaarheid van resultaten, vroegtijdige opsporing van problemen en realistische evaluaties van bruikbaarheid, veiligheid en prestaties. Uitdagingen omvatten grotere variabiliteit, moeilijkheden bij controle en replicatie, en strengere naleving van regelgeving. Gerelateerde termen zijn veldstudie, in situ-testen, bewijzen uit de echte wereld en remote of gesimuleerde omgevingen. De toepassing is discipline-overschrijdend en gericht waar labgebonden beperkingen ongewenst of onpraktisch zijn, terwijl robuuste observatie en metingen behouden blijven.