nevenonderzoek

Nevenonderzoek is een onderzoeksactiviteit die parallel loopt aan een hoofdonderzoek en bedoeld is om bijkomende vragen te beantwoorden die buiten de primaire doelstellingen vallen. Het heeft meestal een eigen doelstelling, hypothesen en analyseplan, maar maakt gebruik van data, biomaterialen of deelnemers uit het hoofdonderzoek. Het kan prospectief worden opgezet als een substudie of retrospectief als een secundaire analyse van reeds verzamelde informatie.

In de praktijk komen nevenonderzoeken vaak voor in klinisch onderzoek en verzorgingswetenschappen. Voorbeelden zijn biomarkersubstudies die aanvullende biologische kenmerken onderzoeken, imaging-substudies die extra beeldvorming leveren, farmacogenomische analyses, of economische en kwalitatieve substudies die complementaire informatie opleveren. Nevenonderzoek kan bedoeld zijn om data te verzamelen die niet in de hoofdstudie waren opgenomen, of om bestaande data verder te analyseren.

Een zorgvuldige opzet is essentieel: vaak is extra toestemmingen van deelnemers vereist en moet de studie voldoen aan ethische toetsing en privacywetgeving. Het plan moet vooraf worden vastgesteld en adequate statistische verantwoording geven, aangezien nevenonderzoeken vaak minder powered kunnen zijn dan het hoofdonderzoek. Resultaten worden soms apart gepubliceerd of geïntegreerd in de hoofdrapportage, afhankelijk van de context en het publiek. Het interpreteren van nevenonderzoek vereist voorzichtigheid vanwege mogelijke biases en het risico op meerdere vergelijkingen.

Nevenonderzoek draagt bij aan het maximaliseren van informatie uit onderzoekspopulaties, maar moet transparant zijn over doelen, methoden en beperkingen om betrouwbare conclusies mogelijk te maken.