myelosuppressie

Myelosuppressie is een vermindering van de activiteit van het beenmerg, waardoor de productie van bloedcellen afneemt. Dit kan leiden tot neutropenie, anemia en trombocytopenie, vaak tegelijk (pancytopenie).

Oorzaken omvatten medicamenteuze en behandelingsgerelateerde factoren zoals chemotherapie, bestraling en immunosuppressiva, maar ook aandoeningen zoals myelodysplastische syndromen, aplastische anemie, infecties die het beenmerg tijdelijk onderdrukken en invasies door metastasen of toxische stoffen. De verstoring kan direct zijn, door schade aan hematopoietische stamcellen, of indirect via aantasting van de beenmergomgeving en de productie van groeifactoren.

Klinische presentatie en diagnostiek hangen af van de gemelde cytopenieën. Een neutropenie verhoogt de gevoeligheid voor infecties; een anemie veroorzaakt vermoeidheid en kortademigheid; trombocytopenie kan leiden tot gemakkelijk blauwzetten en bloedingen. Diagnostiek omvat een volledig bloedbeeld met differential, reticulocyten, en vaak aanvullende onderzoeken zoals een beenmergonderzoek om aplastische aandoening, myelodysplasie of andere oorzaken uit te sluiten.

Behandeling is afhankelijk van oorzaak en ernst en omvat meestal ondersteunende maatregelen: transfusies bij significante bloedarmoede of trombocytopenie, en antibiotische therapie bij koorts of infectie in het geval van neutropenie. Groeifactoren zoals G-CSF/GM-CSF kunnen worden toegepast bij behandelingsgerelateerde neutropenie. Indien mogelijk kan doseringsaanpassing of onderbreking van de myelosuppressieve therapie worden overwogen. Bij ernstige, persistente of erfelijke vormen kan stamceltransplantatie worden overwogen.

Prognose en monitoring variëren sterk en hangen af van de onderliggende oorzaak en respons op behandeling. Regelmatige controle van het CBC is essentieel tijdens behandeling en follow-up.