milieuevaluatie

Milieuevaluatie is een systematische beoordeling van de milieu-effecten van beleid, plannen of programma's, gericht op de feitelijke milieueffecten, de effectiviteit van maatregelen en de eventuele neveneffecten. Het doel is om de milieuprestaties te verbeteren, verantwoording af te leggen en leerpunten te bieden voor toekomstige besluitvorming.

De reikwijdte kan variëren van ex ante evaluaties voorafgaand aan de uitvoering tot ex post evaluaties nadat beleid is uitgevoerd. Het kan betrekking hebben op verschillende sectoren zoals verkeer, ruimtelijke ordening, energie, landbouw en waterbeheer.

Het evaluatieproces omvat het formuleren van kernvragen, het selecteren van indicatoren, verzamelen en analyseren van data, het toetsen aan baselines en doelstellingen, en het doen van aanbevelingen. Rapportage en follow-up zijn essentieel.

Indicatoren kunnen milieukwaliteit, emissies, biodiversiteit, gebruik van hulpbronnen, klimaatimpact en economische en sociale dimensies omvatten.

Methoden voor milieuevaluatie omvatten monitoringgegevens, enquêtes, modelberekeningen, kosten-batenanalyses en scenario-analyses. Participatie speelt vaak een belangrijke rol, met betrokkenheid van overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers.

Uitdagingen bij milieuevaluatie zijn onder andere attributie van effecten, lange tijdshorizonten, onzekerheid, data-gebrek en de mogelijkheid van beleidsinvloeden op uitkomsten.

Milieuevaluatie staat in relatie tot milieueffectrapportage (MER) en milieutoezicht. MER is een formeel instrument voor impact assessment bij plan- en projectontwikkeling; milieuevaluatie kan dienen als opvolging en leerinstrument om beleid aan te scherpen en betere resultaten te bereiken.

Voorbeelden zijn evaluaties van een nationaal energiebeleid, een stedelijke verkeersknoop of een watersysteem. Zie ook milieueffectrapportage, beleidsevaluatie en duurzaamheidsindicatoren.