markconcurrentie

Markconcurrentie verwijst naar de onderlinge strijd tussen aanbieders in een markt om klanten, marktaandeel en winsten. De kwaliteit, prijs en keuze die consumenten ervaren, worden sterk bepaald door hoe intensief deze concurrentie is. Een hoge mate van markconcurrentie trekt prijzen naar beneden en stimuleert innovatie en efficiëntie, terwijl zwakke concurrentie kan leiden tot hogere prijzen en minder vernieuwing.

De graad van concurrentie wordt bepaald door diverse factoren, waaronder het aantal aanbieders, de mate van productdifferentiatie, toetredingsdrempels, informatievoorziening en de mobiliteit van consumenten. Op basis van structuur onderscheiden economen vier hoofdvormen: perfecte concurrentie (veel aanbieders, Homogene producten, prijsnemers, vrije toetreding), monopolistische concurrentie (veel aanbieders met gedifferentieerde producten), oligopolie (klein aantal aanbieders met wederzijdse beïnvloeding) en monopoly (één aanbieder met marktmacht).

Indicatoren van markconcurrentie zijn onder meer prijsconcurrentie, kwaliteit en innovatie, en marktmacht. Inzicht wordt verkregen via concentratiestatistieken zoals het marktaandeel van de grootste aanbieders en de Herfindahl-Hirschman-index (HHI), evenals prijsmarges en toetredingsbarrières.

Regulering en beleid spelen een cruciale rol bij het beschermen van eerlijke concurrentie. Mededingingsautoriteiten bestrijden kartels, misbruik van dominante positie en onredelijke fusies. In Europa en veel landen gebeurt dit via antitrustregels en fusiecontrole; in Nederland via de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Digitale platforms en netwerkeffecten brengen nieuwe uitdagingen met zich mee, waarvoor vaak maatwerkregulering en zowel structurele als gedragsmatige remedies worden toegepast.