lichtzinnige

Lichtzinnige is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat een houding of persoon beschrijft die lichtzinnig is: oppervlakkig, zonder ernst of diepgang, en vaak met een gebrek aan kritische reflectie. Het woord kan pejoratief klinken en wordt gebruikt om een valkuil van gedachteloos gemak of nonchalante redeneringen aan te geven, vooral in discussies over ethiek, religie of filosofie.

Etymologie: het begrip is samengesteld uit licht en zinnig (sinnig, verstandig). In historische teksten werd lichtzinnigheid vaak aangewezen als het tegenovergestelde van verstandige, grondige of serieuze benaderingen van onderwerpen. Daardoor kon het zowel op individuen als op opvattingen slaan.

Gebruik en nuance: in oudere en soms polemische literatuur werd lichtzinnigheid gebruikt om tegenstanders of concurrerende levensopvattingen te labelen als niet serieus of te weinig doordacht. In moderne taal blijft de term bestaan, maar kan de nuance per context verschillen: soms beschrijft het een luchtige, speelse houding zonder bedoelingen van gebrek aan ernst, in andere gevallen wordt het zeker negatief opgevat.

Voorbeelden: men kan spreken van lichtzinnige opvattingen in een debat over gangbare normen, of concluderen dat een persoon lichtzinnig handelt door zonder diepgaande overweging beslissingen te nemen. Het verwante zelfstandig naamwoord is lichtzinnigheid; verwante termen zijn onder meer lichtvoetig, zinnig en onzinnig.

Zie ook: zinnigheid, lichtvoetig, onzinnig, zinnig. Let op dat lichtzinnig vaak als ouderwets of kritisch/negatief kan overkomen, afhankelijk van de toon en context.