leververgroting

Leververgroting, medisch bekend als hepatomegalie, is een vergroting van de lever ten opzichte van de normale grootte. Het is op zichzelf een teken en geen ziekte, en kan verschillende onderliggende oorzaken weerspiegelen.

Oorzaken zijn breed en variëren van vaak voorkomende leveraandoeningen tot aandoeningen buiten de lever. Veelvoorkomende oorzaken zijn alcoholische leverziekte, niet-alcoholische leververvetting (NAFLD), virale hepatitis, congestie door hartfalen, levercirrose, levertumoren of metastasen, en stofwisselingsmiddelen zoals hemochromatose of Wilsons ziekte. Ook obstructie van de galwegen kan leiden tot leververgroting.

Symptomen hangen af van de oorzaak en de ernst. Veel gevallen zijn asymptomatisch en worden bij onderzoek ontdekt. Bij aanwezige klachten kan een vol gevoel of pijn rechtsboven in de buik voorkomen, soms geelzucht, vermoeidheid of een algemeen gevoel van ziekte. Diagnose begint met lichamelijk onderzoek en detectie van een vergrote lever. Beeldvorming zoals echografie is meestal de eerste stap, gevolgd door CT of MRI bij complicaties of onduidelijkheid. Bloedonderzoek informeert naar leverfunctie (AST/ALT, ALP, GGT, bilirubine, albumine, INR) en kan aanvullende testen vereisen voor virale, auto-immuun of metabole oorzaken.

Behandeling is gericht op de onderliggende oorzaak. Lifstyle-aanpassingen (gewicht, alcoholbeperking), vaccinaties, en behandeling van de oorzaak (bijv. antivirale therapie voor hepatitis, behandeling van NAFLD, hartfalen, of auto-immuun leverziekten) zijn belangrijk. In ernstige gevallen kan levertransplantatie nodig zijn. De prognose varieert sterk en hangt af van wat de leververgroting veroorzaakt en van de leverfunctie; sommige oorzaken zijn reversibel bij tijdige behandeling, andere kunnen leiden tot blijvende schade.

Preventie richt zich op het beheersen van risicofactoren, vaccinaties tegen hepatitis A en B waar mogelijk, en het voorkomen van leverbeschadiging door alcohol en obesitas.