leverstijfheid

Leverstijfheid is de maat voor de stijfheid van het leverweefsel, meestal uitgedrukt in kilopascal (kPa), en wordt gebruikt als indirecte maat voor leverfibrose. Verhoogde leverstijfheid wijst op fibrose of cirrose en is een belangrijke biomarker in de diagnostiek van chronische leverziekten. Leverstijfheid wordt gemeten met elastografie, een beeldvormingstechniek die de elasticiteit van weefsel in kaart brengt.

Er zijn verschillende methoden: transient elastography (TE) met een handstuk zoals FibroScan; ARFI-elastografie (Acoustic Radiation Force Impulse) die met ultrasound werkt; magnetic resonance elastography (MRE) die MRI gebruikt. Deze technieken leveren stijfheidsmetingen op die wereldwijd in klinische praktijk worden toegepast.

Normale leverstijfheid ligt meestal onder circa 6 kPa. Bij fibrose neemt de stijfheid toe. Bij FibroScan worden drempels vaak gebruikt: significante fibrose (F2–F3) ligt rond 7–9 kPa, cirrose (F4) meestal >12–14 kPa, maar deze cijfers hangen af van etiologie en gebruikte methode.

Toepassingen omvatten noninvasieve screening en monitoring bij chronische leverziekten zoals hepatitis B/C, NAFLD en alcoholische leverziekte. Leverstijfheid kan helpen bij risicostratificatie voor complicaties en bij evaluatie van respons op behandeling, zonder de noodzaak van een leverbiopsie.

Beperkingen bestaan: ontsteking of cholestase kan de stijfheid tijdelijk verhogen; postprandiale toestand, obesitas en vocht in de buik kunnen de metingen beïnvloeden; ascites bemoeilijkt meten bij sommige technieken; interpretatie vereist kennis van etiologie, techniek en klinische context.