lensverschuiving

Lensverschuiving is een mechanisme waarbij de lens langs het beeldsensorvlak verplaatst kan worden, meestal horizontaal en verticaal, zonder de lens te draaien. Het doel is om perspectivische vervormingen te corrigeren en de compositie aan te passen zonder het brandpunt te wijzigen. Deze techniek komt vooral voor in architectuurfotografie, waar gebouwen vaak van onderaf gefotografeerd worden en de convergente verticale lijnen storend kunnen zijn. Door de lens omhoog of omlaag te verschuiven blijven verticale lijnen recht, terwijl de beeldsamenstelling behouden blijft; zo kan men rechtopstaande gebouwen fotograferen zonder van positie te wijzigen of de hoek van het beeld te veranderen.

Kantelen (tilt) wordt apart gebruikt om het vlak van scherpte te regelen volgens de Scheimpflug-regel; lensverschuiving op zich bepaalt vooral de framing en het perspectief, niet de scherpstelling. In professionele systemen komen verschuivende lenzen en tilt-shift-lenzen voor, zoals Nikon PC-E-lenzen en Canon TS-E-lenzen. Deze lenzen combineren verschuiving met optionele kantelingen.

Naast fotografie vindt lensverschuiving ook toepassing in projectoren: veel moderne projectoren bieden een lens-shift-functie zodat het geprojecteerde beeld netjes op het scherm kan worden geplaatst, zonder of met minder keystoning. Dit vergemakkelijkt de installatie en maakt meerdere montageposities mogelijk.

Beperkingen: verschuiving vereist vaak duurdere, grotere lenzen en kan lichtverlies of vignettering veroorzaken bij extreme posities. Niet elke lens ondersteunt verschuiving; bij camera's met vaste-lens-systemen moet men kiezen voor PC-lenses. Zie ook: tilt-shift lens, perspectiefcorrectie, keystone.