labiliseren

Labiliseren is een Nederlands werkwoord dat verwijst naar het proces waarbij iets instabiel of variabel wordt gemaakt. Het komt van labiel (onstabiel) en wordt gebruikt in uiteenlopende contexten waarin een toestand, situatie of gemoedstoestand minder stabiel wordt en eerder verandert. In de praktijk gaat het om een verschuiving naar een hogere gevoeligheid voor fluctuaties.

In de psychiatrie en psychologie verwijst labiliseren naar het proces waardoor een patiënt emotioneel of mentaal labieler kan worden. Een labiele stemming of affectiviteit kent plotselinge, ongewenste wisselingen in emoties, intensiteit en reacties. Labilisatie kan optreden als onderdeel van een aandoening, maar ook het gevolg zijn van externe factoren zoals stress, medicatie of ontwenningsverschijnselen.

Oorzaken en contexten zijn onder meer neurologische letsels, neurodegeneratieve aandoeningen, psychiatrische stoornissen, verslaving, intoxicatie en het gebruik van bepaalde medicijnen die de emotionele of cognitieve stabiliteit beïnvloeden. Daarnaast kunnen acute stress en traumatische gebeurtenissen tijdelijk leiden tot verhoogde kwetsbaarheid voor stemmings- en affectiviteitswisselingen.

Diagnostiek en notities: labiliseren is geen afzonderlijke diagnose, maar een klinisch beschreven kenmerk van de toestand van een patiënt. Het wordt vaak geuit als labiele stemming of labiele affectiviteit en wijst op de mogelijke behoefte aan behandeling gericht op stabilisatie en ondersteuning.

Zie ook: labiel, labiliteit, stabilisatie, psychiatrische evaluatie.