kredietwaardigheidsbureaus

Kredietwaardigheidsbureaus zijn onafhankelijke instellingen die de kredietwaardigheid van emitenten van schuldinstrumenten en van de schuldinstrumenten zelf beoordelen. Ze richten zich op overheden, bedrijven en financiële instellingen, evenals op complexe financiële producten zoals obligaties en schuldfaciliteiten. De bureaus publiceren kredietbeoordelingen die beleggers en kredietnemers helpen bij het inschatten van het risico en de financieringskosten.

Werking en schaalgebruik: bureaus verzamelen financiële gegevens, analyseren winstgevendheid, kasstromen, schulden en blootstelling aan risico’s, en passen daarvoor transparante beoordelingsmethodieken toe. Ratings bestaan doorgaans uit langetermijn- en kortetermijnscalen en worden gepresenteerd met letters en houdende noties als uitkijk (outlook) of waarschuwingsstatus (watch). Voorbeelden van gangbare spelers op de wereldmarkt zijn Standard & Poor’s, Moody’s Investors Service en Fitch Ratings, oftewel de “Big Three”. Naast deze topbedrijven opereren ook regionale of gespecialiseerde bureaus.

Impact en toepassingsgebied: ratings beïnvloeden de zogenoemde borrowing costs en kunnen marktvormen voor obligaties, aandelen en kredietlijnen sturen. Beleggers gebruiken ratings als een ingeschakelde indicator bij due diligence, terwijl sommige toezichthouders en gereguleerde kaders verwijzen naar ratingentools voor toezicht, kapitaaleisen en contractuele triggers.

Regulering en toezicht: na de financiële crisis van 2008 zijn kredietwaardigheidsbureaus strengere regels gaan dragen. In de EU geldt de CRA Regulation en toezicht vindt onder meer plaats via ESMA; in de Verenigde Staten bestaan NRSRO-erkende bureaus en wetgeving zoals Dodd-Frank die transparantie, onafhankelijkheid en verantwoordingslijnen bevordert. Belangrijk onderwerp is het behoud van geloofwaardigheid en het beperken van belangenconflicten, met name het “issuer-pays”-model.

Kritiek en discussie: onder kritiek staan belangenconflicten, procyclische effecten bij economische neergang, beperkte transparantie en de mogelijkheid van rating shopping. Voorstanders benadrukken echter de rol van professionele evaluatie en marktconsistentie.