koordinatie

Coördinatie, of coördinatievermogen, verwijst naar het vermogen om diverse bewegingen, handelingen en processen op elkaar af te stemmen zodat ze doelmatig en efficiënt verlopen. In de meeste contexten onderscheidt men coördinatie als motorische coördinatie (de afstemming van spieren en zintuigen bij beweging) en organisatorische of informatieve coördinatie (het afstemmen van taken, planning en communicatie tussen personen of systemen).

Motorische coördinatie omvat timing, ruimtegebruik en precisie en berust op de integratie van visuele, proprioceptieve en vestibulaire informatie. Het cerebellum speelt een sleutelrol in de fijne afstemming van bewegingen; met training kunnen coördinatie en balans verbeteren. Factoren die coördinatie beïnvloeden zijn spierkracht, antropometrie, vertraagde reactietijden en sensorische feedback.

In de gezondheidszorg wordt coördinatie ook gemeten en ondersteund bij kinderen met dyspraxie of ataxie, en bij oudere volwassenen met balansproblemen of neurologische aandoeningen. Ook revalidatie na letsel richt zich op het herstellen van coördinatie tussen verschillende spiergroepen en zintuigen.

Toepassingen variëren van sport en lichamelijke training, waar verbeterde coördinatie leidt tot betere prestaties en minder blessures, tot ergonomie en menselijke-robot interactie, waar processen en taken gecoördineerd moeten worden. In organisaties verwijst coördinatie naar het afstemmen van taken, rollen en communicatie, vaak ondersteund door managementstructuren en informatiesystemen.

Trainingen voor coördinatie omvatten doelgerichte oefeningen zoals ballistische trainingspatronen, balans- en proprioceptietraining, hand-oogcoördinatie taken en variatie in snelheid en richting. Het doel is een efficiënte, adaptieve en veerkrachtige coördinatie die onderdrukte variabiliteit toestaat.