koolstofverzadigde

Koolstofverzadigde is een term uit de chemie die wordt gebruikt om moleculen aan te duiden waarin alle koolstofatomen alleen enkele bindingen vormen en dus volledig verzadigd zijn met waterstofatomen. In de context van koolwaterstoffen verwijst koolstofverzadigd meestal naar alkanen, die bestaan uit alleen koolstof- en waterstofatomen met enkelvoudige bindingen tussen koolstofatomen.

Algemene kenmerken

Bij onverzadigde koolwaterstoffen ontbreken één of meer koolstof-koolstofbindingen door dubbele of drievoudige bindingen. Verzadigde koolwaterstoffen hebben tegenovergestelde bindingenstructuur en zijn doorgaans minder reactief voor additiereacties, omdat er geen pi-bindingen zijn om te openen. De meest eenvoudige verzadigde koolwaterstoffen zijn alkanen. Voor acyclische alkanen geldt de formule CnH2n+2; cyclische alkanen volgen meestal CnH2n.

Voorbeelden

Methaan (CH4), ethaan (C2H6), propaan (C3H8) en butaan (C4H10) zijn klassieke voorbeelden van koolstofverzadigde koolwaterstoffen. Langere ketens komen voor in aardolieproducten en gasvormige brandstoffen.

Verzadigde vetzuren

In biochemie spreekt men ook wel over verzadigde vetzuren wanneer het gaat om lange koolstofketens zonder dubbele bindingen. Voorbeelden zijn palmitinezuur (C16H32O2) en stearinezuur (C18H36O2). Deze vetzuren zijn doorgaans bij kamertemperatuur vaste voedingsvetten en kenmerken zich door een hoge smeltpunt in vergelijking met onverzadigde vetzuren. Linie in de voeding en industrie: verzadigde vetten leveren veel energie en worden vaak gebruikt in opslag- en bouwstoffen, maar hun rol in gezondheid is onderwerp van onderzoek en discussie.