keteninitiatieven

Keteninitiatieven zijn samenwerkingsverbanden tussen verschillende schakels in een product- of dienstenketen die gericht zijn op verbetering van de prestaties over de hele keten. Doelgroepen zijn vaak verduurzaming, sociale verantwoording, betere traceerbaarheid en verhoogde efficiëntie. Deze initiatieven kunnen door bedrijven, brancheorganisaties, NGO's of overheden worden opgezet en bestaan meestal uit meerdere stakeholders zoals leveranciers, fabrikanten, groothandelaars, retailers en soms eindgebruikers.

Kenmerkend zijn gedeelde doelen, gemeenschappelijke normen of criteria, en afspraken over informatie-uitwisseling, toezicht en transparantie. Ze kennen doorgaans een governance-structuur (bijvoorbeeld een platform of comité), duidelijke rollen, en een systeem van evaluatie en audits om naleving te verifiëren. Belangrijke onderdelen zijn het in kaart brengen van materiaal- en productstromen, risicoanalyse, gedragscodes voor leveranciers, opleidingsactiviteiten en gezamenlijke investeringen in verbetering en monitoren van voortgang.

Veel keteninitiatieven richten zich op duurzaamheid en mensenrechten, traceerbaarheid en transparantie, productkwaliteit en veiligheid, en circulariteit (hergebruik en recycling van materialen). Ze kunnen een voorwaarde zijn voor deelname aan markten, aanbestedingen of financiering en worden soms ondersteund door beleid, richtlijnen of subsidies. Voornamelijk knelpunten zijn coördinatie, kosten, vertrouwen en de complexiteit van multi-tier ketens en data-uitwisseling.

Praktijkvoorbeelden bestaan in diverse sectoren, zoals landbouw, agrohandel, textiel en consumentengoederen, waarbij keteninitiatieven standaarden en certificeringen ontwikkelen die publiek vertrouwen vergroten en markttoegang verbeteren. Regelgeving kan complementair zijn, maar keteninitiatieven blijven doorgaans vrijwillig en gericht op continue verbetering.