kabinetstemming

Kabinetstemming is een term uit de Nederlandse politiek die verwijst naar het binnen de regering gevoerde stem- of besluitvormingsproces over beleidsvoorstellen en politieke maatregelen. Het betreft het moment waarop het kabinet als geheel een standpunt bepaalt, vaak nadat ministers onderling hebben gedebatteerd en mogelijk voorstellen hebben aangepast. De uitkomst van de kabinetstemming vormt de basis voor het communicatie- en implementatieproces richting parlement en maatschappij. In de praktijk gelden beleidsbesluiten doorgaans als het resultaat van consensus binnen de coalitieregering; formeel stemmen komt zelden voor en dient vooral als extra bevestiging wanneer er sprake is van verdeeldheid.

Procedureel gezien worden kabinetsmijnissen meestal geleid door de minister-president, met deelname van alle bewindspaar. Tijdens een kabinetsoverleg worden voorstellen besproken, belangen afgewogen en, indien mogelijk, consensus bereikt. Als er toch duidelijke tegenstellingen bestaan, kan een formele stemming plaatsvinden; het resultaat is bindend voor alle ministers vanwege de doctrine van collectieve verantwoordelijkheid. Ministers die het niet met een beslissing eens zijn, kunnen een afwijkende opstelling naar buiten brengen of uiteindelijk ontslag overwegen als hun bezwaar ernstig is en structureel blijft.

Context en betekenis: kabinetstemming dient als instrument voor coördinatie en stabiliteit binnen een coalitieregering met meerdere partijen. Het helpt beleidskoers te harmoniseren en publiek gezag uit te oefenen voordat voorstellen aan het parlement worden voorgelegd. De term onderstreept de macht en verantwoordelijkheid van het kabinet om gezamenlijk beleid te bepalen en uit te voeren, zelfs bij sitsen in de politieke verhoudingen.

Zie ook: collectieve verantwoordelijkheid, coalitieregering, parlementaire stemming, beleidsvorming.