hoofdplantengemeenschap

Hoofdplantengemeenschap is een term uit de vegetatiekunde die verwijst naar de dominante plantengemeenschap binnen een bepaald habitat. De hoofdplanten vormen de belangrijkste structurele en functionele component van die gemeenschap en geven een indicatie van de milieukundige omstandigheden zoals bodemtype, waterbeschikbaarheid en lichtregime.

De samenstelling van een hoofdplantengemeenschap wordt gekenmerkt door een overheersende groep planten die in relatief hoge abundantie voorkomt, aangevuld met minder overheersende soorten die de ecologische randvoorwaarden en de kwaliteit van de leefomgeving weerspiegelen. Vaak wordt onderscheid gemaakt tussen hoofdplanten, indicatorplanten en subdominanten. De manier waarop soorten in een soortensamenstelling voorkomen en de mate waarin zij domineren, bepaalt de classificatie en herkenning van de gemeenschap.

De ontwikkeling en verschuiving van een hoofdplantengemeenschap worden beïnvloed door milieu- en verstoringsfactoren zoals klimaat, bodemnutriënten, drainage, wateroverlast, lichttoegang, beheerpraktijken en invasieve soorten. Door successie en regelmatige verstoring kan de hoofdplantengemeenschap veranderen, waardoor soms nieuwe hoofdplanten domineren en het habitattype wijzigt.

Toepassingen zijn onder meer het classificeren van habitats, het onderbouwen van natuurbeheer en restauratieprojecten, en het monitoren van ecologische veranderingen. Het begrip ondersteunt managers bij het vaststellen van gewenste toestand, het meten van herstelresultaten en het evalueren van biodiversiteitsdoelstellingen.

Zie ook: plantengemeenschap, vegetatiekunde, Braun-Blanquet-schaal, habitatbeheer.